Magazyny gazu, transport, przechowywanie butli

Kiedy mówimy o gazie płynnym, w pierwszej kolejności na myśl przychodzą duże zbiorniki stojące w ogrodzie. Tymczasem 92% gazu płynnego zużywanego w domach dostarczane jest w butlach. W około 4,4 mln polskich gospodarstw domowych znajduje się przynajmniej jedna butla z gazem płynnym.

Bezpiecznie z butlą gazową

Zmieszany z powietrzem gaz tworzy mieszaninę wybuchową, dlatego korzystając z butli gazowej, trzeba wiedzieć, jak robić to bezpiecznie. Wypadki nie zdarzają się co prawda często, ale jest ich prawie dwa razy więcej niż wybuchów gazu ziemnego. Skutkiem bywa często śmierć ludzi oraz zniszczenie mienia.

Aby ustrzec się przed niebezpieczeństwem, powinno się korzystać z butli napełnionych wyłącznie w rozlewniach gazu. Te nabijane na stacjach paliw nie dają gwarancji bezpieczeństwa – można tam jedynie wymieniać puste butle na pełne. Informacja o tym, gdzie gaz został napełniony, znajduje się na plombie umieszczonej na zaworze. Poza tym butle trzeba transportować, przechowywać i podłączać zgodnie z zaleceniami ich producentów.

Transport – butla powinna być przewożona w pozycji pionowej i zabezpieczona przed ewentualnym przewróceniem się. Nie można nią rzucać, ani uderzać w nią innymi przedmiotami.

Przechowywanie – napełniona gazem butla musi być przechowywana w suchym i przewiewnym miejscu. Jeśli nie jest podłączona do żadnego urządzenia, nie może stać w pomieszczeniu mieszkalnym. Ale nie powinno się jej też trzymać w miejscach poniżej poziomu gruntu – w piwnicy, kotłowni i garażu. Propan-butan jest cięższy od powietrza i w razie wypływu z nieszczelnej butli gromadzi się w miejscach najniżej położonych.

W sąsiedztwie butli nie mogą znajdować się urządzenia powodujące iskrzenie, na przykład gniazda wtykowe, włączniki elektryczne, liczniki bądź inne urządzenia elektryczne.

Butla z gazem musi być ustawiona pionowo na suchym i czystym podłożu. Trzeba ją także zabezpieczyć przed przewróceniem bądź uderzeniem. Mimo że wytrzymuje ciśnienie kilkunastu atmosfer, przechowywanie jej w pomieszczeniu o temperaturze przekraczającej 35°C spowodować może wzrost ciśnienia wewnątrz butli, rozerwanie jej oraz wybuch gazu.

Podłączanie – butlę można podłączyć do urządzenia tylko wtedy, gdy ma zamknięty zawór. Zanim przykręcony zostanie reduktor, który obniża ciśnienie dopływającego do urządzenia gazu, trzeba sprawdzić, czy w wylocie zaworu znajduje się uszczelka. Butlę gazową podłącza się do urządzenia za pomocą węży przeznaczonych do gazu płynnego, których długość wynosi co najmniej 1,5 m, a na obu ich końcach znajdują się opaski zaciskowe.

Gaz najczęściej napełniany jest w butle stalowe, które przed uzupełnieniem ważą ok. 12 kg, a po nim ok. 23 kg. Dostępne są także butle wykonane z tworzywa sztucznego owiniętego z zewnątrz matą z włókna szklanego, o połowę lżejsze od butli stalowych. Dodatkowo mają one przejrzysty korpus pozwalający kontrolować poziom gazu. Gaz wypełniający butle to propan lub mieszanina propanu i butanu (w stosunku 95:5).

Kaloryczność gazu płynnego jest około 2,5 razy większa od kaloryczności gazu ziemnego, zatem z takiej samej jego ilości można wytworzyć więcej ciepła. Propan-butan spala się równym, niebieskim płomieniem, który nie brudzi garnków i nie wydziela zapachów, a przy tym daje wyższą temperaturę gotowania od gazu ziemnego. W porównaniu z paliwami stałymi gaz w butli jest energią czystą i przyjazną środowisku, ponieważ w procesie spalania nie powstają trujące związki metali ciężkich oraz popiół i sadza.

Gaz znajdujący się w butli ma dużą rozszerzalność termiczną i przy temperaturze wyższej o 1°C jego ciśnienie wzrasta o 7 atmosfer (dla porównania w kole samochodu ciśnienie wynosi 2 atmosfery).

W związku z tym butle powinny być napełniane tylko do 85% pojemności.